Panel

MEDYA VE DIŞ POLİTİKA YAPIM SÜREÇLERİ ETKİLEŞİMİ

“Medya ve Dış Politika Yapım Süreçleri Etkileşimi” başlıklı 2008-2009 öğretim yılının son MURCIR paneli Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Gülden Ayman’ın moderatörlüğünde Marmara Üniversitesi Mustafa Necati Konferans Salonu’nda 20 Mayıs 2009’da düzenlendi. Panele konuşmacı olarak Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. İbrahim Mazlum, Açık Radyo Genel Yayın Yönetmeni Ömer Madra ve ATV televizyon kanalı Uluslararası Haber Editörü Bora Bayraktar katıldı.

  

İbrahim Mazlum sunuşuna medya-dış politika etkileşimi konusundaki literatürü analiz ederek başladı ve “CNN Etkisi” ile “Rızanın İmalatı” kavramlarının medya ile dış politika yapım süreçleri arasındaki etkileşimi açıklamaya çalışan iki önemli kavram olduğunu belirtti. Mazlum, özellikle 1990’lardan itibaren uluslararası medyanın yaygın insani felaketlerde devletleri ve uluslararası örgütleri harekete geçmeye zorlayan önemli bir güç olduğunu savundu. Ancak, medya ile dış politika arasındaki etkileşimin her zaman olumlu şekillenmediğini, aynı zamanda toplumların siyasal ve ekonomik elitlerinin çıkarları doğrultusunda yürütülen çeşitli politika seçeneklerini kabul etmesi için kamunun rızasını imal etmek üzere kullanıldığını da aktardı. 2003 Irak işgali öncesinde ve sırasında Bush yönetimi tarafından dile getirilen argümanların ve uygulanan politikaların devletlerin bazı politika eylemleri için uluslararası ve ulusal rızanın imalatına örnek olarak verilebileceğini belirtti. Son olarak, Mazlum gelişmiş Kuzey ve az gelişmiş Güney arasındaki bilgi akışından örnekler vererek “medya emperyalizmi” kavramına değindi.

  

Panelin ikinci konuşmacısı Bora Bayraktar, medya dış politika etkileşimi konusundaki görüşlerini Türkiye’nin dış politikasından ve dünya politikasından çeşitli örnekler vererek aktardı. İlkin, Türkiye ile Ermenistan arasındaki ikili ilişkilerde yaşanan gelişmelerde medyanın rolüne değinen Bayraktar, medyanın bir bölümünün iki ülke arasındaki ilişkileri iyileştirmek yönünde destekleyici rol oynarken, diğerlerinin konu hakkındaki geleneksel duruşunu örneklerle anlattı. Bayraktar ikinci örneğini Filistin-İsrail anlaşmazlığından verdi. Çeşitli fotoğraflar aracılığıyla, gazetecilerin bu bölgedeki olayları nasıl algıladığını ve kendi perspektiflerini uluslararası medyaya nasıl yansıttıklarını anlattı. Bayraktar son olarak, “iliştirilmiş gazetecilik” ve bu gazetecilerle devletlerin ilişkisi hakkında konuştu. Afganistan’a son yaptığı gezilerden örnekler vererek, dinleyicilerle bu konudaki deneyimlerini paylaştı.

Ömer Madra panelin son konuşmacısıydı. Madra iklim değişikliği konusunda son çıkan yayınlardan örnekler vererek, medyanın iklim değişikliği konusunda giderek kötüleşen durumu önleyecek politikaların oluşturulmasını teşvik etmeye yönelik rolünü değerlendirdi. Madra son yıllardaki yerel kuraklık koşulları nedeniyle, medyanın su kıtlığı ve iklim değişikliği konularına duyarlı hale geldiğini, ancak, 2008 ve 2009 yıllarında görece fazla yağış görülmesinin sonucunda bu duyarlılığın azaldığını savundu. Son olarak, Ömer Madra medyanın Türkiye’de ve dünyada konunun ele alınmasında norm yapıcı olması gerektiğini savundu.