Panel

1908: DEVRİM ALGISI, EĞİTİM VE İDEOLOJİ

Mustafa Necati Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen ve Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Doç. Dr. Ahmet Demirel’in yönettiği panele Galatasaray Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü’nden Yard. Doç. Dr. Özgür Adadağ, Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Prof. Dr. Büşra Ersanlı, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Yard. Doç. Dr. Mehmet Ö. Alkan konuşmacı olarak katıldılar.

Özgür Adadağ konuşmasında, 1908 Devrimi’nin genelde İttihatçılar ve özelde de Ahmet Rıza tarafından nasıl algılandığını anlattı. Adadağ, 1908 Devrimi ve 1789 Fransız Devrimi arasındaki ilişkiye değinerek Osmanlı devrimcilerinin devrim ve şiddet, toplumsal düzenin korunması, devrimin işlevsel olarak algılanması ve imparatorluğun bütünlüğü söz konusu olduğunda devrim kavramına olumsuz bir anlam yüklenmesi gibi konularda Fransız devriminden farklılaştıklarından behsetti . Osmanlı muhaliflerinin referans aldıklarının 1789 Devrimi’nin kendisi değil post-1789 fikirleri olduğunu söyledi.

   

Büşra Ersanlı konuşmasına İttihat ve Terakki’ye siyaset bilimi kavramlarıyla yaklaşmak gerektiğinden bahsederek başladı. Cumhuriyet döneminde okutulan ders kitaplarında İTC’nin nasıl anlatıldığı konusunu ele alan Ersanlı farklı dönemlerde kullanılan ders kitaplarındaki ortak ve farklılaşan noktaları vurguladı. Ersanlı Özbekistan gibi ülkelerde İTC’nin ders kitaplarında nasıl anlatıldığından da örnekler verdi.

Mehmet Alkan resmi ideolojinin en iyi Milli Eğitim Bakanlığı, ders kitapları ve müfredatlarından anlaşılabileceğini söyleyerek başladığı konuşmasında Abdülhamid döneminden İTC dönemine, ders kitaplarında remi ideolojinin nasıl yansıtıldığını anlattı. Alkan, resmi ideolojideki değişimlerin ders kitaplarına nasıl yansıdığına dair II. Meşrutiyet döneminde kitaplardaki farklı Abdülhamid tanımlamalarından örnekler verdi. Alkan konuşmasında milliyetçiliğin ders kitaplarında nasıl yeniden üretildiğinden de bahsetti.